Umboð norræns viðbúnaðarhóps á sviði heilbrigðismála (Svalbarðahópsins)
Inngangsorð
Norrænn heilbrigðisviðbúnaður
Starfsemi Svalbarðahópsins byggir á Norræna samningnum um heilbrigðisviðbúnað, sem var undirritaður árið 2002.
Í Svalbarðahópnum sitja fulltrúar ríkisstjórna Danmerkur, Finnlands, Íslands, Noregs og Svíþjóðar, auk Álandseyja, Færeyja og Grænlands.
Markmið Norræna samningsins um heilbrigðisviðbúnað er, eins og lýst er í annarri grein samningsins, að stuðla að samvinnu milli Norðurlandanna vegna undirbúnings og þróunar á heilbrigðisviðbúnaði með tilliti til viðbragða við hættuástandi og hamförum, að meðtöldum náttúruhamförum og atvikum (slysum og hryðjuverkaárásum) þar sem m.a. geislavirk efni, sýkla- og efnavopn koma við sögu.
Eins og lýst er í þriðju grein samningsins varðar hann samvinnu milli þar til bærra norrænna aðila á sviði heilbrigðis- og félagsmála.
Eins og lýst er í fjórðu grein samningsins skuldbinda Norðurlandaþjóðirnar sig til eftirfarandi:
- sé þess beðið, að aðstoða hverjar aðra af fremsta megni innan ákvæða þessa samnings,
- að upplýsa hverjar aðra eins fljótt og auðið er um framkvæmdir sem eru fyrirhugaðar eða eru þegar hafnar og sem munu hafa, eða ætla má að muni hafa, þýðingu annars staðar á Norðurlöndum,
- að efla samvinnu í landslögum, reglugerðum og öðrum reglum samkvæmt þessum samningi og ryðja úr vegi hverju því sem hindrað getur samvinnu þessa að eins miklu leyti og hægt er,
- að stuðla að samvinnu um hæfnisþróun og að aðilar geti skipst á reynslu,
- að stefna að þróun samvinnu á þessu sviði,
- að upplýsa hver aðra um breytingar sem viðkoma fyrirkomulagi á viðbúnaði, einnig lagabreytingar.
Grundvallarreglur í starfi norræns viðbúnaðarhóps á sviði heilbrigðismála (Svalbarðahópsins)
Markmið og verkefni
Svalbarðahópurinn hefur starfsumboð sitt frá ráðherranefndinni um félags- og heilbrigðismál (MR-S). Grundvöllur starfsemi hans er Norræni samningurinn um heilbrigðisviðbúnað.
Starf Svalbarðahópsins byggir á hugtökum og skilgreiningum á sviðum viðbúnaðarskipulags, hættustjórnunar og áhættustjórnunar, áhættuminnkunar, áhættumats, áhættugreiningar, fyrirbyggjandi aðgerða, viðbúnaðaraðgerða, enduruppbyggingar og matsaðgerða.
Hópurinn starfar eftir nálgun sem byggir á heildrænu viðbúnaðarskipulagi og -aðgerðum („all hazards approach“).
Hópurinn er samstarfsvettvangur þar til bærra yfirvalda um Norræna samninginn um heilbrigðisviðbúnað. Markmið hópsins er að efla samstarf og miðla upplýsingum, hæfni og þekkingu á sviði heilbrigðis- og félagsmála milli norrænu landanna hvað varðar viðbúnað, hættu- og hamfarastjórnun, með það fyrir augum að löndin verði betur í stakk búin til að bregðast við hættuástandi og hamförum.
Samstarf yfirvalda getur snert á öllum stigum og hliðum hættu- eða hamfaraástands.
Möguleg starfsemi hópsins getur t.d. tekið til viðbúnaðarskipulags og stuðnings við aðgerðir, þegar eitt af ríkjunum stendur frammi fyrir hættu- eða hamfaraástandi. Einnig getur hópurinn miðlað reynslu og þekkingu um geislavirkni, geymslu á sjaldgæfum bóluefnum, ónæmisglóbúlíni og móteitri.
Stjórnun og skipulag
Sama land og gegnir formennsku í Norrænu ráðherranefndinni hverju sinni gegnir formennsku í Svalbarðahópnum. Formennskulandið hefur umsjón með starfi hópsins og sér um að skipuleggja hina árlegu norrænu ráðstefnu um heilbrigðisviðbúnað. Formennskutímabilið varir vanalega í eitt ár.
Hópurinn sér um að móta stefnumarkandi ramma fyrir starfsemi hópsins til næstu ára. Embættismannanefndin um félags- og heilbrigðismál (EK-S) þarf að samþykkja rammann. Sama gildir um allar meiriháttar breytingar á hinum stefnumarkandi ramma sem Svalbarðahópurinn leggur til eftir að ramminn hefur verið samþykktur.
Á hverju ári kemur hópurinn sér saman um aðgerðaáætlun fyrir komandi ár, sem byggir á hinum stefnumarkandi ramma.
Formennskan ber ábyrgð á því að leiða starf hópsins og útvega viðeigandi skjöl í því sambandi.
Skipan
Í Svalbarðahópnum sitja 1-2 fulltrúar frá hverju ríki og sjálfstjórnarsvæði, sem valdir eru af viðkomandi landi.
Aðrir sérfræðingar og/eða samstarfsaðilar geta komið að starfi hópsins, sé það talið nauðsynlegt.
Áheyrnarfulltrúi frá skrifstofu Norrænu ráðherranefndarinnar getur setið fundi hópsins, auk fulltrúa frá viðeigandi ráðuneytum, hafi þau ráðuneyti ekki fulltrúa í hópnum.
Verkferlar
Hópurinn fundar eftir þörfum, þó að minnsta kosti tvisvar á hverju formennskutímabili.
Tengiliðaupplýsingar fyrir fulltrúa hvers lands í hópnum eru á slóðinni www.nordhels.org. Löndin bera ábyrgð á því að uppfæra sínar upplýsingar eftir þörfum.
Starf Svalbarðahópsins byggir á stefnumótandi ramma og aðgerðaáætlun fyrir hvert ár (sjá að ofan).
Skýrslugjöf
Með vísan í 5. grein Norræna samningsins um heilbrigðisviðbúnað skilar Svalbarðahópurinn skýrslu um starfsemi fyrra árs. Skýrsluna á að senda Norrænu ráðherranefndinni. Einnig skal greina frá annarri starfsemi en þeirri sem vísað er til í 5. grein samningsins.
Landið sem gegnir formennsku í Norrænu ráðherranefndinni hverju sinni ber ábyrgð á því að meta skýrsluna og kynna hana á fundi embættismannanefndarinnar um félags- og heilbrigðismál (EK-S).
Útgjöld
Löndin standa sjálf straum af þeim útgjöldum sem hljótast af þátttöku þeirra í starfi Svalbarðahópsins.
Gildistími
Umboðið gildir uns annað verður ákveðið.